AI Automation หรือระบบปัญญาประดิษฐ์อัตโนมัติ กำลังก้าวเข้ามาเปลี่ยนแปลงโลกการทำงานในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นงานสร้างสรรค์ งานวิเคราะห์ข้อมูล หรือแม้กระทั่งงานที่ต้องใช้ความเชี่ยวชาญสูง การพัฒนาของเทคโนโลยีนี้ไม่ได้ต้องการการอัปเกรดแบบไซไฟ แต่ใช้โมเดลปัจจุบันที่มีความสามารถสูงขึ้นและราคาถูกลง กระทั่งกำลังขู่คุกคามตำแหน่งงานในทุกภาคส่วน คุณพร้อมที่จะเข้าใจและรับมือกับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่นี้หรือไม่
AI Automation คืออะไรและส่งผลกระทบอย่างไร
หมายถึงการใช้ปัญญาประดิษฐ์เพื่อทำงานต่างๆ ได้อย่างอัตโนมัติ โดยไม่ต้องพึ่งพาการควบคุมจากมนุษย์ เทคโนโลยีนี้ไม่ได้เป็นเพียงเรื่องในนิยายวิทยาศาสตร์อีกต่อไป แต่กลายเป็นความจริงที่กำลังส่งผลกระทบต่อตลาดแรงงานทั่วโลก
ผลกระทบที่เกิดขึ้นครอบคลุมหลายประเภทงาน ตั้งแต่งานสร้างสรรค์อย่างนักเขียน นักออกแบบ ช่างภาพ สถาปนิก และนักโฆษณา ไปจนถึงงานวิเคราะห์ข้อมูลอย่างนักวิเคราะห์การเงิน ที่ปรึกษา นักบัญชี และผู้จัดเตรียมเอกสารภาษี แม้กระทั่งอาชีพที่ต้องใช้ความเชี่ยวชาญสูงอย่างนักกฎหมาย แพทย์ หรือนักวิชาการ ก็ไม่ปลอดภัยจาก AI ที่สามารถค้นหาข้อมูลมหาศาลและให้คำแนะนำเฉพาะบุคคลได้ในราคาที่ถูกกว่าเดิมมาก
การทำงานของ AI Automation และหลักการวัดผล
หลักการพื้นฐานของ AI อาศัยกรอบการทำงาน 3 องค์ประกอบหลัก ซึ่งเป็นสูตรที่ได้รับการพิสูจน์แล้วตั้งแต่ความสำเร็จของ ImageNet ในปี 2012 ที่ปฏิวัติโลกของ Computer Vision และยังคงเป็นพื้นฐานของการพัฒนา AI ในปัจจุบัน
1. การรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
ขั้นตอนแรกคือการกำหนดสภาพแวดล้อมของงานและรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นข้อความ รูปภาพ วิดีโอ ข้อมูลการขับขี่ หรือสัญญาณจากเซ็นเซอร์ต่างๆ ยกตัวอย่างเช่น ImageNet ใช้ข้อมูลรูปภาพที่มีป้ายกำกับจำนวน 14 ล้านรูป
2. การกำหนดเป้าหมายและระบบรางวัล
ระบบต้องมีเป้าหมายที่ชัดเจน ทั้งแบบชัดแจ้ง เช่น การทำนายคำถัดไป หรือแบบนัยนิยม ที่ได้จากการสังเกตพฤติกรรมมนุษย์ การกำหนดเป้าหมายนี้จะเป็นตัวขับเคลื่อนให้ AI เรียนรู้และพัฒนาความสามารถ
3. พลังการประมวลผลที่เพียงพอ
จำเป็นต้องมีพลังการประมวลผลที่เพียงพอเพื่อให้ระบบสามารถทำซ้ำและเรียนรู้ได้ การพัฒนาของ GPU และเทคโนโลยีการประมวลผลทำให้ขั้นตอนนี้มีต้นทุนที่ลดลงอย่างมาก
เมื่อนำสามองค์ประกอบนี้มารวมกัน จะได้เครื่องมือระบบอัตโนมัติที่มีความสามารถทั่วไป ปัจจุบัน AI สามารถสร้างข้อมูลจำลองได้ไม่จำกัด เช่น การสร้างสถานการณ์การขับขี่เสมือนจริงที่ครอบคลุมทุกสถานการณ์แปลกๆ โดยไม่ต้องพึ่งพาข้อมูลจากโลกจริง
ข้อจำกัดของ AI Automation และโอกาสของมนุษย์
แม้ว่า AI จะมีความสามารถที่น่าประทับใจ แต่ก็ยังมีข้อจำกัดสำคัญที่เป็นโอกาสสำหรับมนุษย์ในการรักษาความได้เปรียบในตลาดแรงงาน องค์ประกอบที่สำคัญที่สุดคือการวางแผนเชิงสมมุติฐานแบบข้ามสาขาวิชา
มนุษย์มีความสามารถพิเศษในการจัดการกับความไม่แน่นอนแบบ Knightian ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่ไม่สามารถกำหนดความน่าจะเป็นได้เลย เพราะความเสี่ยงนั้นไม่สามารถนิยามได้ชัดเจน งานประเภทนี้ ได้แก่:
- การสร้างสตาร์ทอัพและจัดสรรทุน: การลงทุนในกิจการที่มีความไม่แน่นอนสูง
- การจัดการวิกฤตใหม่: เช่น การควบคุมโรคระบาดที่ไม่เคยพบมาก่อน
- การสร้างสรรค์ศิลปะใหม่: การประดิษฐ์สื่อศิลปะรูปแบบใหม่หรือแนวโน่มแฟชั่น
- นโยบายธนาคารกลาง: การตัดสินใจในช่วงที่ระบบการเงินเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรง
AI ยังประสบปัญหาในงานที่การวัดผลแทบเป็นไปไม่ได้ เช่น การถ่ายภาพหลุมดำที่ต้องใช้ความพยายามทั่วโลกนานเป็นทศวรรษ หรือการศึกษาฟิสิกส์ขั้นสูง หรือสถานการณ์ที่การวัดผลถูกจำกัดด้วยความเป็นส่วนตัว จริยธรรม หรือกฎระเบียบ
ยุทธศาสตร์การปรับตัวสำหรับผู้นำองค์กร
สำหรับผู้นำองค์กรที่ต้องการนำทีมผ่านช่วงเปลี่ยนผ่านที่ปั่นป่วนนี้ สิ่งสำคัญคือต้องเข้าใจว่าสิ่งที่มีคุณค่าที่สุดคือสิ่งที่ไม่สามารถใส่ลงในสเปรดชีตได้ ได้แก่ ทักษะที่ปฏิเสธการนับ ปัญหาแบบเปิดที่ไม่มีแบบอย่างที่เชื่อถือได้ และสิ่งที่จับต้องไม่ได้ เช่น ความไว้วางใจ รสนิยม และมิติที่ละเอียดอ่อนของคุณภาพและประสบการณ์
ตัวอย่างที่ดีคือ Amar Bose ผู้ก่อตั้ง Bose Corporation ที่ในขณะที่คู่แข่งให้ความสำคัญกับตัวเลขในแผ่นสเปค เขากลับมุ่งเน้นไปที่คุณภาพของเสียงที่ผู้คนจะได้ยินในห้องจริง ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่มีตัวชี้วัดใดสามารถจับได้ และนั่นทำให้เขาสามารถเปลี่ยนแปลงกฎของอุตสาหกรรมเสียงได้
ยุทธศาสตร์ที่แนะนำมี ดังนี้:
- ลงทุนในโครงการเสี่ยง: สนับสนุนการเดิมพันที่มี ROI ที่ไม่ชัดเจน
- ส่งเสริมการคิดนอกกรอบ: ให้รางวัลทีมที่กำหนดปัญหาใหม่และเข้าสู่พื้นที่ที่ไม่แน่นอน
- หมุนเวียนบุคลากร: ให้พนักงานทำงานในบทบาทที่เผชิญกับความไม่แน่นอน ทั้งใน R&D ตลาดใหม่ และการโต้ตอบที่ซับซ้อนกับลูกค้า พันธมิตร และนโยบาย
- สร้างเวลาว่างและการปะทะกันระหว่างทีม: เพื่อกระตุ้นให้เกิดการค้นพบโดยบังเอิญและการรวมกันของไอเดีย
การมองช่วงเวลาของความคลุมเครือที่วางแผนไว้ไม่ใช่เป็นภาระ แต่เป็นทรัพย์สินเชิงยุทธศาสตร์ครับ
โดยสรุปแล้วแน่นอนว่า AI จะเปลี่ยนแปลงโลกการทำงานอย่างรุนแรง แต่ยังคงมีพื้นที่สำหรับมนุษย์ในงานที่ต้องการความคิดสร้างสรรค์ การตัดสินใจภายใต้ความไม่แน่นอน และการจัดการกับสิ่งที่ไม่สามารถวัดได้ ผู้นำที่ประสบความสำเร็จจะเป็นคนที่ให้ความสำคัญกับทั้งสิ่งที่วัดได้และสิ่งที่วัดไม่ได้ คุณคิดว่าองค์กรของคุณพร้อมที่จะเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งต่อไปหรือไม่
